wegedzieciak.pl

[bodi]

dyskusja o szkole w innym wątku przypomniała mi pewien tekst, na który trafiłam już dawno i uwazam że daje do myślenia. Jego autorem jest John Taylor Gatto, wieloletni nauczyciel, który dwukrotnie zdobył na przełomie lat 1980. i 1990. tytuł Nauczyciela Roku Stanu Nowy Jork i trzykrotnie tytuł Nauczyciela Roku Miasta Nowy Jork. Jest autorem szeregu książek, m.in. tomu pt. The Underground History of American Education.

W swoim artykule "Dumbing Us Down. The Hidden Curriculum of Compulsory Schooling" Gatto opisuje siedem lekcji, przekazywanych przez nauczycieli we wszystkich szkolach publicznych w Ameryce, niezależnie od tego, czy są tego świadomi, czy też nie. Pisze:

Piewszą lekcją, której uczę, jest pomieszanie. Wszystko, czego uczę, jest wyjęte z kontekstu. Uczę nie-powiązania wszystkiego. Uczę braku relacji. nawet w najlepszych szkołach bliższa analiza sposobu, w jaki skonstruowany jest program nauczania, ujawnia że jest on niespójny i pełen wewnętrznych sprzeczności. Nadmierna liczba obcych dorosłych, pracujących praktycznie niezaleznie od siebie, i w wiekszości przypadków udających jedynie, że posiadają wiedzę, którą powinni, narzuca dzieciom to pomieszanie. W świecie, gdzie rodzina jest tylko wlasnym cieniem, dlatego że oboje rodzice pracują lub z jakiegoś innego powodu wszyscy są zbyt pomieszani, by utrzymywać rodzinne więzi, uczę was, byście przyjęly pomieszanie jako swoje przeznaczenie.

Druga lekcja to segregacja klasowa. Dzieci otrzymują numery, by w razie ucieczki mozna je było odprowadzić do własciwej klasy. Moim zadaniem jest sprawienie, by polubiły przebywanie z innymi dziećmi noszącymi ten sam numer, co one. Jeżeli dobrze wykonam swoje zadanie, dzieci nie będą sobie już potrafiły nawet wyobrazić, że mogłyby być gdzieś indziej, ponieważ pokazalismy im, jak bać się i zazdrościć lepszym klasom i jak pogardzać tymi, którzy są od nich mniej bystrzy. Taka jest prawdziwa lekcja każdej narzuconej rywalizacji. Uczą się znac swoje miejsce.

Trzecia lekcja to obojętność. Kiedy dzwoni dzwonek, żądam, by przerwały cokolwiek, co właśnie robiły, i szybko przeszły do następnego zajęcia. Mają się włączać i wyłączać jak elektryczny przełącznik. Dzwonki szkolne przesycają kazdą czynność obojętnością.

Czwarta lekcja, ktorej uczę, to emocjonalna zalezność. Przy pomocy gwiazdek i czerwonych punktów, usmiechów i niezadowolonych spojrzeń, nagród, wyróżnień i nagan, uczę dzieci podporządkowania się ustalonej z góry hieharchii.

Moja piąta lekcja to zalezność intelektualna. To najważniejsza lekcja: to, że musimy czekac, aż inni ludzie, lepiej wykształceni od nas, nadadzą znaczenie naszemu życiu. Tylko nauczyciel może decydować o tym, czego będą się uczyły dzieci, a raczej, ludzie którzy mi płacą [Gatto pisze to jako nauczyciel] podejmują te decyzje, które następnie ja wprowadzam w życie. Jeżeli powiedziano mi, że ewolucja to fakt, a nie teoria naukowa, przekazuję to zgodnie z poleceniem, karząc odszczepieńców, którzy sprzeciwiają się i nie chca myślec tak, jak ja im każę. Dzieci odnoszące sukcesy w szkole myślą w sposób, którzy ja im narzucę, wykazując minimalny opór i odpowiednią dawkę entuzjazmu. Złe dzieci walczą z tym, oczywiście, nawet jeśli nie mają odpowiedniego aparatu pojęciowego, by wiedzieć, z czym walczą, dążąc do tego, by samodzielnie podejmować decyzje na temat tego, czego i kiedy będą się uczyć. Na szczęście istnieją sprawdzone procedury służące łamaniu woli tych, którzy stawiają opór. Oczywiście, trudniej jest tego dokonać, jeżeli dziecko ma rozsądnych rodziców, którzy staną po jego stronie; to jednak zdarza się coraz rzadziej, pomimo faktu, że szkoły cieszą się powszechnie coraz gorszą opinią. Żaden z rodziców z klasy średniej, z którymi rozmawiałem, nie uważał że szkoła jego dziecka jest jedną z tych złych szkół. Żaden, w ciągu dwudziestu sześciu lat mojej pracy nauczyciela.

Szósta lekcja to warunkowe poczucie własnej wartości. Lekcja, której uczą raporty o postępach w nauce i testy głosi, że dzieci nie powinni ufac sobie samym ani rodzicom, lecz powinny polegac na ocenie certyfikowanych urzędników. Tego, ile są warci, ludzie mają się dowiadywać od innych.

Siódma lekcja, której uczę, brzmi: nigdzie się nie ukryjesz. Uczę moich uczniów, że są nieustannie obserwowani, że podlegają nieustannej kontroli mojej i moich kolegów. Ta ciągła inwigilacja i odmowa prywatności niesie ze sobą przekaz, ze nikomu nie mozna ufać, że prywatność jest nielegalna.


hxxp://www.johntaylorgatto.com/bookstore/dumbdnblum1.htm]stąd

[magdusia]

och Bodi
tekst świetny......................niestety

[alcia]

Trafny, niestety bardzo..
Aż mnie wzięło na wspomnienia, jak sama byłam "łamana" (byłam typem, któremu bardzo trudno było się poddać temu procesowi, który opisuje ten nauczyciel.. ale jak sam napisał - mają na to dobre metody )

[arete]

Jest ciekawie jak takie trudno-łamalne-typy po kilku latach stają po drugiej stronie biurka, jak to było w moim przypadku.

Z mojej perspektywy, czyli z perspektywy szkoły, w której pracuję, ten tekst jest nietrafny, niesprawiedliwy i powielający stereotypy.

Ad. lekcja pierwsza - w mojej szkole wkładamy dużo wysiłku, żeby pokazać uczniom korelacje, powiązania. Korelacje międzyprzedmiotowe to jeden z naszych priorytetów. Nieprawda, że nauczyciele pracują niezależnie od siebie. Nie zliczę godzin spędzonych na warsztatach, szkoleniach, zebraniach poświęconych budowaniu korelacji. Poza tym, same podstawy programowe zawierają hasła typu "fizyka a filozofia" czy "etyczne aspekty modyfikacji genetycznych".
Ad.lekcja druga - jak dla mnie argument kulą w płot.
Ad. lekcja trzecia - istnieją szkoły bez dzwonków, a zadaniem nauczyciela jest tak prowadzić lekcję, aby ją zakończyć/podsumować o czasie, wtedy dzieci nie będą musiały sobie niczego przerywać.
Ad. lekcja czwarta - może to i prawda, ale o młodszych dzieciach. Te starsze wiedzą, że są oceniane zewnętrznie i nic sobie z moich znaczków nie robią, o spojrzeniach i uśmiechach nie wspomnę.
Ad. lekcja piąta - U mnie w szkole dzieci wybierają czego się będą uczyć (wybór przedmiotów, tematu pracy/prezentacji) i kiedy (jest termin, ale przed jego upływem hulaj dusza). Piszą mini pracę naukową (prowadzą eksperymenty, zbierają i opracowują dane, wyciągają wnioski) czyli sami dochodzą do wiedzy, a nie czekają aż im ktoś ją poda na tacy. Mają oddzielny przedmiot, na którym zastanawiają się skąd wiedzą, że coś wiedzą. Nie są oceniani za poglądy, ale za umiejętność logicznego i przekonującego argumentowania - takie są kryteria.
Ad lekcja szósta - owszem, są raporty nauczycieli, ale są też te, w których uczniowie dokonują samooceny (u nas pisane raz na semestr). Ponieważ pracujemy z kryteriami, często korzystam z nich i proszę, aby uczniowie sami ocenili swoją pracę lub prace kolegów. Ostatnio stosujemy też ocenianie kształtujące, które jest rodzajem oceny opisowej zawierającej pozytywnie sformułowaną informację zwrotną, sugestie co należy poprawić i - co ważne - jak to zrobić. Dzięki tym wszystkim metodom uczeń sam potrafi sam siebie adekwatnie ocenić, wynik maturalny nie jest żadną niespodzianką.
Ad. lekcja siódma - inwigilacja? A może konieczność zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom, które zostały szkole powierzone?

Nie bronię szkoły w ogóle. Nie wątpię, że są takie, które do tego opisu pasują jak ulał. Mówię tylko, że moje doświadczenia są inne. Cieszę się, że dzięki temu tekstowi mogłam to po raz kolejny zobaczyć.

[Tobayashi]

arete, a co to jest za szkoła? Przynajmniej jaki typ szkoły?
Ten pierwszy opis jest mi także dość dobrze znany; taką szkołę tworzą nauczyciele stereotypowi, bez własnej refleksji, mierni, odwalający tylko swoją robotę przy pomocy danych mu narzędzi, które, niestety, opierają się na przymusie. Kiedy uczyłam w szkole, a byłam młodą, idealistyczną nauczycielką, mój dyrektor udzielił mi rady jak mam traktować"niegrzecznych" uczniów - mianowicie miałam im powiedziec, że oni mogą sobie robić, co chcą, ale ja i tak wyegzekwuję od nich to, co muszą zrobić, a jak nie, to odpowiednio ocenię, i w razie czego zostawię w tej samej klasie na drugi rok. BTW szybko tę szkołę i szkołę w ogóle opuściłam.
A co do lekcji nr 2 ( segregacja klasowa) i narzuconej rywalizacji - zgadzam się z autorem. Z drugiej strony możnaby powiedzieć, że porozdzielanie uczniów na klasy jest praktyczne, uczy życia w grupie, uczy solidarności, ale nic tak nie jednoczy grupy jak rywalizacja z inną grupą. Myślę, że powinniśmy kłaść większy nacisk na wspólpracę, tolerancję, symbiozę.

[arete]

Tobayashi, gimnazjum i liceum.

[Anja]

Ja też pracuję w szkole, ale mam szczęście, że jest to szkoła społeczna, w której panuje 'dobry klimat nauczycielski', co się przekłada na świetną atmosferę pracy. Ta praca to moja pasją i będę za nią tęsknić na urlopie macierzyńskim... <chlip>
Ale, tak szczerze mówiąc, w Polsce nie dba się o dobór nauczycieli, a ci potrafią się pięknie zarażać cynizmem i brakiem odpowiedzialności za swoją robotę. Ale to może też kwestia naszego polskiego przyzwolenia na bylejakość w ogóle...?
Niestety, obawiam się, że ów tekst na początku wątku jest w dużej mierze prawdziwy.

[malva]

moją córkę szkoła nauczyła kilku fajnych rzeczy:
wpsółzycia w grupie,bo u mnie na wsi dzieci nie było
amodzielnosci-dojezdza od zerówki gimbusem
pokory czy raczej skromnosci-jej sie wydawało ze pozjadała wszystkie rozumy i miałam kłopot by cos wytłumaczyc (od rana do wieczora ,nie mamo nie masz racji-sie mylisz,jest tak jak ja myslę,nawet gdy to ona się myliła )

[Anja]

To są niezłe jakości!

[arete]

euridice, mieszkam w Polsce, ale szkoła jest jakby trochę międzynarodowa.
Oczywiście ludzie są tylko ludźmi i czasem rzeczywistość rozmija się ze szczytnymi ideałami, ale na pewno nie ma u nas łamania ludzi, wprost przeciwnie - trafiają do nas tacy już trochę poturbowani i w większości wypadków odnajdują się, kończą szkołę, radzą sobie w życiu.

Jeszcze jedno a propos artykułu - odnosi on się do systemu amerykańskiego, który jest bardzo specyficzny. Średnie szkoły amerykańskie bardziej skupiają się na na przekazaniu uczniom pewnych umiejętności praktycznych związanych np. z życiem codziennym niż na rozwijaniu wiedzy ogólnej czy uczeniu krytycznego myślenia. Dlatego obowiązkowy kurs z przedmiotów ogólnokształcących muszą odbyć studenci college'u.

Co do treści nauczania (czyli wspomniana teoria ewolucji), też jest ciekawie. W USA nie ma czegos takiego jak MEN czy powszechny program nauczania. Szkołami kierują rady wybierane w wolnych wyborach, które mają wpływ na treści nauczania. Dlatego w niektórych konserwatywnych stanach kwestionowano teorię Darwina i nauczano kreacjonizmu. W każdym razie, szkoła nie jest wolna od ideologii.

[tęczówka]

od siebie mogę dorzucić jeszcze fakt,że spora część nauczycieli KOMPLETNIE nie nadaje się do roli,jaką pełni.
w podstawówce nauczyciele wyzywali nas od debili,w gimnazjum było tak samo-na matematykę chodziłam podpita kropelkami walerianowymi bo na "sucho"dostawałam tam kurwicy z nerwów(zreszta gimnazjum to taki wesoły czas- prawie nikt sie nie uczy,wszyscy poznaje się uroki picia jaboli w lesie itp ).myslałam że w liceum będzie lepiej-a gdzie tam!dzisiaj na polskim,moim niegdyś ulubionym przedmiocie,pani nauczycielka stwierdziła że jestesmy debilami(a nie jesteśmy,chodze do najlepszego ogólniaka w moim zadupiu)i ni z gruszki ni z pietruszki głośno powiedziała "do kurwy nędzy ,ona juz nie ma siły".
szkoła uczy podlizywania się i konformizmu-jesli jestes GRZECZNYM dzieciakiem,to masz szczęście.jeśli jesteś pozytywnie "nadpobudliwy"-to cała edukacja jest koszmarem.
u mnie sytuacja wygląda tak,że idąc do szkoły na 7 godzin-przez około 5 nudzę się po prostu.ratuje mnie historia i angol,czasem gegra.
w październiku przez tydzień byłam w Hiberniaschule w Herne-niemieckiej szkole waldorfskiej.niepotrzebnie tam byłam chyba,bo zobaczyłam jak zacofana jest moja szkoła.w tamtej szkole nikt się nie nudzi-ludzie szyją ubrania,strugają,malują-rozwijają się.dostają wegetariańskie jedzonko a lekcje typu matma,fiza itp są prowadzone przez ludzi którzy są pasjaonatami nauk ścisłych...no a u nas...
ehhhhhhh smutno....

[bodi]

dziewczyny, dzięki za wszystkie odpowiedzi.
arete, bardzo Ci dziękuję za odpowiedź z perspektywy drugiej strony biurka rzeczywiście pracujesz w niezwykłej szkole, możesz zdradzić co to za system? (napisalaś że w pewnym sensie jest międzynarodowa, bardzo mnie to zaintrygowało - czy to może szkoła montessoriańska lub steinerowska?)
Zbieram się i zbieram, żeby odpisac, ale wciąż nie mam czasu. Mam nadzieję że niedlugo to zrobię.

[arete]

bodi, Lublin to małe miasto, i tak czuję, że na podst. tego co napisałam szkoła (a w pewnym stopniu i moja osoba) jest łatwo identyfikowalna, a nie chciałabym się zbytnio odsłaniać na forum publicum. Napiszę Ci PW.

[bodi]

ok

[ Dodano: 2009-01-22, 11:34 ]
Postaram się odpowiedzieć, głównie na to co napisała arete, bo to był jak na razie jedyny głos polemiczny.

ad.1 do moich wspomnień szkolnych ten punkt pasuje jak ulał, pamiętam dokładnie “przerabianie” na pokrewnych przedmiotach spraw zupełnie niepowiązanych ze sobą - mam tu na myśli np. program fizyki i chemii, czy choćby fizyki i matematyki, że o polskim i historii nie wspomnę. Zresztą siłą rzeczy sam podział na przedmioty jest do pewnego stopnia sztuczny i sam w sobie powoduje oderwanie i oddzielenie spraw które w rzeczywistości są calością, i co równie ważne – wyrzucenie innych kwestii. Pamiętam na przykład ze szkoły podział na "ważniejsze", "poważne" przedmioty, takie jak polski czy matematyka, i tak zwane "michałki" czyli muzyka czy plastyka. Niby dlaczego kotangensy mają być ważniejsze od Bacha?

Podstawowe założenie szkoly opiera się na założeniu, że niektóre rzeczy są warte uczenia się, a inne nie (więcej o tym w punkcie 5).

Co do zapisów w podstawach programowych wierzę jak najbardziej, że jest w nich wiele dobrych rzeczy. Jak jest to realizowane w praktyce, to inna sprawa. Dobrze że są takie szkoły jak Twoja, ale wszyscy wiemy że to zdecydowana mniejszość.

ad.2 Gatto odnosi się tu jednocześnie do dwóch rzeczy. Jedna z nich może faktycznie bardziej opisuje system amerykański – chodzi o dzielenie dzieci na grupy, czy “stoliki”, jak to jest tutaj w UK, czyli podział na zdolniejsze i mniej zdolne. Założenie i uzasadnienie jest takie, że dzięki temu dzieci z każdej grupy mogą pracować na swoim poziomie. Druga strona medalu jest taka, że przypisanie do gorszej grupy w 99% przypadków oznacza, że dziecko do końca swojej kariery szkolnej już w tej “gorszej” grupie pozostanie.
Przypomina się tu znany eksperyment w którym badacze powiedzieli nauczycielom, że wykonane testy wykazały, że jedna grupa dzieci w klasie jest zdolniejsza, a druga mniej zdolna. Dzieci z pierwszej grupy dostawały lepsze oceny i nauczyciele poświęcali im więcej uwagi i bardziej chwalili. Oczywiście w rzeczywistości nie było żadnych testów a dzieci przypisano do obu grup czysto losowo.

Druga kwestia to podział wiekowy, całkowicie sztuczny i wcale nie ułatwiający uczenia. Pamiętam ze szkoły jak bardzo miałam wyczulone oko na róznice wiekowe, potrafiłam bezbłędnie ocenić kto chodzi do czwartej a kto do piatej klasy W rzeczywistości ten podział jest sztuczny, bo dzieci mają rózne indywidualne tempo uczenia się (w rodzinach homeschoolerskich jedne dzieci same uczą się czytać w wieku trzech czy czterech lat, a inne w wieku lat ośmiu - przy czym wcale nie przeklada się to koniecznie na późniejsze akademickie dokonania czy poziom inteligencji), a ponadto kiedy są w grupach mieszanych wiekowo, doskonale uczą się nawzajem od siebie.


ad.3

[bodi]

w styczniowym WPROST (25.1.09) można przeczytać wywiad z Alvinem Tofflerem, amerykańskim socjologiem, autorem klasycznej książki 'Trzecia fala'

Rozmowa dotyczy generalnie przejścia od cywilizacji drugiej do trzeciej fali. Druga fala to rewolucja przemysłowa i społeczeństwo dostosowane do jej efektów. Trzecia fala to rewolucja informacyjna, która spowodowała (Toffler pisał o tym juz w latach 70.!) przesunięcie wartości i stworzenie społeczeństwa informacyjnego, w którym najwazniejsza nie jest już produkcja przemysłowa, ale tworzenie informacji i wiedzy, która staje się najcenniejszym towarem.

Wklejam fragment, w którym mówi o edukacji (z małym wstępem dla lepszego kontekstu):

Cytat:

Kiedy będzie mozna powiedzieć, że Europa nalezy już w pełni do cywilizacji trzeciej fali? Kto to wie. Trudno to stwierdzić nawet w odniesieniu do USA, bo tu społeczna przebudowa i kreowanie nowych form organizacji są w powijakach. W Stanach Zjednoczonych mamy technologię, ale przed nami wieki, by przekuć w nowy system biurokrację. Najnowsze kryzysy: ekonomiczny, systemu zdrowotnego, obnazyły, jak bardzo ten kraj jest rządzony za pomoca narzędzi ery przemysłowej. I jak ta droga ma wyglądać? Probierzem przemian jest dla mnie system edukacji. Jeśli wciąż będziemy uczyć dzieci, jakbyśmy chcieli je przystosowac do pracy w fabryce - dając im odtwórcze zadania i nakazując, by postępowały tak jak inni - nic dobrego się nie wydarzy. Działamy na podstawie programów, które stworzyliśmy w XIX w., kiedy biznes chciał industrializować ludzi od małego. Powstały wtedy szkoły - kopie fabryk. I na ich strazy stoją dziś związki nauczycieli. Nie mam nic przeciwko nauczycielom, moja siostra jest nauczycielką, ale to środowisko musi zadac sobie pytanie: czy ten system funkcjonuje dzis i czy będzie funkcjonował w przyszłości. Pamiętam moją rozmowę sprzed dziesięciu lat z prezydentem Boliwii. Powiedział, że gdy spytał kiedyś, czy wszystkie dzieci muszą zaczynać edukacje w tym samym wieku, związek zawodowy omal nie pozbawił go wtedy posady. Edukacja to najważniejszy test dla społeczeństwa przyszłości.

[neuro]

Artykuł wokół tematu: hxxp://miasta.gazeta.pl/katowice/1,35022,6346126,MEN_chce_uczyc_licealistow_o_lewitacji.html, czyli parę słów o tym, że dzieci będą uczyć się astrologii zamiast całek.

Bodi, dużo mądrych rzeczy mówisz i wg. mnie podział wiekowy, segregacja i uczenie niezdrowej rywalizacji między grupami i wewnątrz grup są wadą obowiązującego systemu. Też kojarzę szereg eksperymentów, w których wyraźnie widać zmiany stosunku do nauczyciela do ucznia w zależności od jego przydziału grupowego. Szufladkowanie dzieci jest nagminne niestety.
Z drugiej strony lekcje trwające określoną ilość czasu, ocenianie przez zewnętrzne kryteria, częściowo narzucony z góry program nauczania itd. przygotowują młodych do życia w społeczeństwie, które takimi narzędziami się posługuje. Jeśli uczeń zachwyci się tematem poruszanym na lekcji, a lekcja się skończy, to nic nie stoi na przeszkodzie do pogłębienia tematu w domu czy w bibliotece. Jeśli się go wcześniej odpowiednio zachęci (tu rola rodziców, żeby wpajać potomkom chęć do samodzielnej pracy i rozwijania zainteresowań).
Dziecko, gimnazjalista, czy licealista powinien mieć stabilny szkielet reguł obowiązujących w nauce, który czasem go do wysiłku przymusza. Musi zdobyć podstawy wiedzy z różnych zakresów, żeby móc na tej podstawie wybrać swoją życiową drogę. I w ogóle móc orientować się w zasadach otaczającego go świata. Nauka nie musi być pasmem samych przyjemności i fascynacji, czasem zwyczajnie trzeba wkuć parę rzeczy. Nie wyobrażam sobie sytuacji, w której dziecko samo wybiera sobie przedmioty i zagadnienia, które go interesują, a reszty nie musi poznawać. I tak chodzi na polski, historię i załóżmy robótki ręczne, z fizyki i chemii rezygnuje...

Tak moim zdaniem

Szkoła, o której pisze Arete, to fajny złoty środek

[bodi]

neuro, nie wchodzi mi ten link... a zaintrygowało mnie co to za artykuł

[neuro]

Przenieśli artykuł, ten powinien działać: hxxp://serwisy.gazeta.pl/edukacja/1,51805,6346126,MEN_chce_uczyc_licealistow_o_lewitacji.html

[kiszony]

[tęczówka]

[majaja]

Nigdy nie wiadomo co się komu do czego przyda, wielu ludzi radykalnie zmienia zawód już w dorosłym życiu, bo okazuje się że to co nas racuje teoretycznie jako zawód nudzi śmiertelnie i/lub daje żadne pieniądze. Choć z waszych wypowiedzi wynika że dalej kładzie się zbyt duży nacisk na wiedzę teoretyczną a za mały na umiejętność zdobywania wyszukiwania informacji.

[bodi]

[neuro]

[tęczówka]

[neuro]