wegedzieciak.pl

[topcia]

Może ktoś z Was orientuje się w chemii i pomoże mi rozszyfrować co oznaczają w składzie płynu do prania: amfoteryczne związki powierzchniowo czynne, anionowe zwiazki powierzchniowo czynne ? Będę wdzięczna

[Manu]

to pytanie do niewyspanych matek karmiacych? chyba troche nas przeceniasz, spróbuj moze w innym dziale, gdzie wiecej ludzi to przeczyta.

[ań]

topcia, ja nie używam płynu do prania...nie mam pojęcia co zacz

[dynia]

[topcia]

dynia,
dzięki-nie znalazłam w google
gdzie to znalazłaś?

[ Dodano: 2008-08-25, 19:20 ]

[nitka]

1.1. Syntetyczne substancje powierzchniowo czynne.
1.1.1. Tenzydy - charakterystyka ogólna substancji
powierzchniowo czynnych.


Tenzydy to związki chemiczne mające właściwości powierzchniowo czynne (ZPC), zdolne do zmniejszania napięcia na powierzchni kontaktu fazowego. Mają charakterystyczną budowę amfifilową (biegunową), ponieważ zawierają w swojej cząsteczce asymetrycznie rozłożone, zarówno polarne grupy hydrofilowe, jak i niepolarne - lipofilowe. Wskutek takiej budowy mają zdolność ustawiania się w sposób zorientowany na powierzchni kontaktu fazowego i zmniejszenia napięcia powierzchniowego.

Przykładem grup hydrofilowych mogą być :

grupy karboksylowe z jednowartościowymi kationami
(-COONa, K+, NH4+),
siarczanowe z jednowartościowymi kationami
(-OSO3Na),
sulfonianowe z jednowartościowymi kationami
(-CH2SO3Na),
aminowe jedno lub dwupodstawione (-NHR, -NR1, -R2).
Do grup hydrofobowych (lipofilowych) możemy zaliczyć resztę węglowodanów alifatycznych o długich łańcuchach węglowych (C11 - C17) oraz węglowodory cykliczne.


Związki powierzchniowo czynne podzielono na klasy:

1. Jonowe (dysocjujące), a wśród nich:

a) anionowo czynne - część powierzchniowo czynną
stanowi anion cząsteczki;

b) kationowe czynne - część powierzchniowo czynną
stanowi kation cząsteczki;

c) amfoteryczne - w zależności od pH część
powierzchniowo czynna może przyjmować postać
kationu lub anionu.

2. Niejonowe (niedysocjujące). [ l.]


Tenzydy anionowe to te, w których część powierzchniowo czynną stanowi ujemnie naładowana grupa hydrofilowa, a więc anion dysocjującej na jony cząsteczki. Do tej grupy związków należą: mydła, siarczany alkilowe, niektóre sulfoniany alkilowe i alkilo- arylosulfonowe oraz saponiny.

Kationowo czynnymi związkami powierzchniowymi nazywamy związki, w których część hydrofobowa, nie łącząca się z wodą związana jest dodatnio naładowaną grupą hydrofilową. Typowymi ich przedstawicielami są czwarto-rzędowe zasady amoniowe zwane również mydłami inwertowanymi.

Do amfoterycznych substancji powierzchniowo czynnych należą anionowe i kationowe czynne lecytyny
i proteiny.

Niedysocjujące związki powierzchniowo czynne to: alkohole, estry, eteroestry kwasów tłuszczowych i hydroksy-kwasów karboksylowych oraz cukrów wielowodoro-tlenowych. Najbardziej znanymi są spany i tweeny.
Pierwsze z nich są estrami sorbitanu z kwasami tłuszczowymi, natomiast tweeny powstają z tychże estrów przez wprowadzenie do ich cząsteczki łańcuchów polioksyetylenoglikolowych.

Wśród tenzydów niejonowych najczęściej stosowanymi w technologii farmaceutycznej są:

estry sorbitolu i kwasów tłuszczowych - spany ;
oksyetylenowane estry sorbitolu i kwasów tłuszczowych -
- tweeny;
etery glikoli polioksyetylenowanych i alkoholi
tłuszczowych - brije;
estry kwasu stearynowego i polioksyetylenoglikoli -
- myrje;
kopolimery polietylenoglikolu i polipropylenoglikolu -
- pluroniki (synperomki, poloxamery);
addukty tlenków alkilenowych do alkoholi tłuszczowych -
- rokanole;
produkty addycji tlenku etylenu do glicerydów
pochodzenia roślinnego - rokacety;

Spany - mieszaniny częściowych estrów kwasów tłuszczowych sorbitu i jego bezwodników - jednocyklicznego sorbitanu i dwucyklicznego sorbidu z kwasami : laurylowym, palmitynowym, stearynowym i olejowym. (Ryc.1.)


Spany są bardzo mało toksyczne, bardzo dobrze znoszone przez organizm. W przewodzie pokarmowym ulegają hydrolizie, a uwolnione kwasy tłuszczowe są bez trudu metabolizowane. LD50 po podaniu doustnym szczurom wynosi dla spanów 40, 65 i dla spanu 20 - 41,0 g/kg, spanu 60 - 31,0 g/kg i spanów 80, 85 - powyżej 40,0 g/kg.

Wszystkie połączenia mają zdecydowanie lipofilowy charakter i niską wartość HLB mieszczącą się w granicach 2,0-8,6.



Tweeny - mieszaniny podstawionych tlenkiem etylenu estrów sorbitu oraz jego bezwodników - jednocyklicznego sorbitanu i dwucyklicznego sorbidu -
- z kwasami : larylowym, palmitynowym, stearynowym
i olejowym. (Ryc.2.) Otrzymuje się je przez kondensację estrów kwasów tłuszczowych sorbitanu z tlenkiem etylenu w obecności katalizatorów.

Tweeny są fizjologicznie obojętne, są praktycznie nie drażniące, bardzo mało toksyczne i dzięki temu mogą być używane do stosowania wewnętrznego. Wartość LD50 po podaniu doustnym szczurom waha się w przedziale od 37,0 - 40,0 g/kg w zależności od użytego tweenu. [ 3, 4. ]

Myrje - produkty reakcji między kwasem stearynowym a glikolami polioksyetylenowymi. Mieszaniny jedno i dwuestrów z niewielką zawartością odpowiednich glikoli oraz wolnych kwasów tłuszczowych. W zależności od stopnia polimeryzacji i stopnia estryfikacji otrzymuje się połączenia o różnej masie cząsteczkowej. Ze względu na zmienne ilości domieszek w produktach, jak również na trudności w dokładnym oznaczeniu stopnia polimeryzacji ścisłe ustalenie masy cząsteczkowej jest niemożliwe.

Podawane wartości są zawsze wartościami średnimi. Połączenia te są praktycznie nietoksyczne i nie drażniące.
W badaniach na ludziach nie stwierdzono działania drażniącego 50 - 60 % wodnych roztworów myrij 45, 52 i 59. W przypadku zastosowania Cremophoru AP fest, myrij 45
i 52 na zwierzętach, nie zanotowano po podaniu doustnym, żadnych objawów toksycznych.


Pluroniki (synperoniki) - polimery kondensacyjne glikoli polipropylenowych z glikolami polioksyetylenowymi o ogólnym wzorze (Ryc. 3.):

Reszty polioksyetylenowe są zgrupowane na obu końcach łańcucha polipropylenowego i mogą stanowić od 10 do 80 % cząsteczki polimeru. Średnia masa cząsteczkowa waha się od około 1000 do ponad 16000. Połączenia wykazują bardzo małą toksyczność

Na skórze i błonach śluzowych nie stwierdzono objawów podrażnienia wywołanego ich stosowaniem. pluroniki L62
i L64 nie wywołują na skórze ludzkiej ani uczulenia, ani podrażnienia. W przypadku L62 i L64 - LD50 po podaniu doustnym wynosi dla myszy 5,0 g/kg.

Bryje - etery polioksyetylenowe wyższych kwasów tłuszczowych. Otrzymywane są przez kondensację alkoholi tłuszczowych: laurylowego, cetylowego, stearylowego
i olejowego z tlenkiem etylenu. Związki są nieco silniej toksyczne (toksyczność chroniczna) i nieco mniej zgodne fizjologiczne od estrów kwasów tłuszczowych i glikoli polioksyetylenowych,

Wartość LD50 po podaniu doustnym szczurom jest zróżnicowana i wynosi przykładowo dla brij “78” - 2,1 g/kg, a w przypadku brij “93” - 32,0 g/kg.

Rokanole – to niejonowe środki powierzchniowo czynne na bazie alkoholi tłuszczowych, o wzorze ogólnym:

RO – (CH2CH2O) n H


Rokanole to polskie odpowiedniki tenzydów Bryj.
W przebiegu ich syntezy stosuje się równolegle alkohole pochodzenia naturalnego i petrochemicznego, uzyskując produkty o analogicznych właściwościach.
Wyróżnia się:

Rokanole K – produkty oksyalkilenowania nienasyconego alkoholu tłuszczowego o liczbie jodowej 50÷60;
Rokanole L – produkty oksyalkilenowania technicznego alkoholu laurowego C12 ÷ C14;
Rokanole Ł – produkty oksyalkilenowania nasyconego alkoholu łojowego C16 ÷C18;
Rokanole O – produkty oksyalkilenowania alkoholu oleinowego;
Rokanole R – produkty oksyalkilenowania nienasyconego alkoholu o liczbie jodowej 75÷80;
Inne Rokanole produkowane na bazie alkoholi krótkołańcuchowych alkoholi: alkoholu izobutylowego izooktylowego oraz alkilenowane pochodne tlenku etylenu
i propylenu na bazie alkoholi łojowych.


Rokacety - produkty addycji tlenku etylenu do glicerydów pochodzenia roślinnego o wzorze ogólnym

CH2 - OCORO(CH2CH20)x H
I
CH2 - OCORO(CH2CH20)y H
I
CH2 - OCORO(CH2CH20)z H

Rycina 4. Wzór ogólny rokacetu.

gdzie: R - rodnik kwasu rycynolowego: C17H33COOH
lub a -hydroksykwasu: C17H32OHCOOH

( X+Y+Z ) SR = 26 , 40 , 70


1.1.2. Zastosowanie niejonowych związków
powierzchniowo czynnych.



Niejonowe substancje powierzchniowo czynne to ważna grupa związków ze względu na ich szerokie zastosowanie w rolnictwie, przemyśle, gospodarstwie domowym oraz preparatyce farmaceutycznej. W przemyśle farmaceutycznym przydatne są szczególnie z uwagi na fakt, że wykazują słabsze działanie drażniące niż tenzydy jonowe, a możliwość mieszania emulgatorów niejonowych z innymi tenzydami, w technologii nie jest bez znaczenia.

Tenzydy niejonowe to w większości pochodne oksyetylenowanych i oksypropylenowanych alkoholi (alkilofenoli oraz alkiloamin). Produktami reakcji oksyetylenowania są zawsze mieszaniny polidyspersyjne. W zależności od rodzaju wyjściowego hydrofobowego substratu, a także stosowanego katalizatora otrzymuje się produkty o zróżnicowanej dystrybucji homologów. W celu uzyskania żądanych właściwości emulgujących należy do wybranego połączenia wprowadzić odpowiednią liczbę grup oksyetylenowych lub oksypropylenowych. [ 5,6. ]

Ważną właściwością pochodnych oksyetylenowych zawierających powyżej dziesięć fragmentów oksyetylenowych jest fakt, że biodegradują się na skórze do CO2 i H20.


Pluroniki - mogą być stosowane doustnie, zewnętrznie i pozajelitowo. W farmacji mają zastosowanie jako niejonogenne tenzydy do stabilizacji zawiesin, jako emulgatory lub emulgatory pomocnicze, jako substancje zwilżające i pośredniki rozpuszczalności. Pluronik F-68 ułatwia resorpcję niektórych substancji leczniczych w przewodzie pokarmowym. Połączenia te ułatwiają rozpuszczenie wielu substancji leczniczych, jak jod, czy olejki eteryczne. Stosowane są również jako pośredniki rozpuszczalności dla antybiotyków, witamin albo jako nośniki antybiotyków. W mieszaninach proszków stosuje się płynne połączenia dla związania bardzo małych cząstek; zapobiega to ich "spiekaniu". Związki te mogą być również stosowane jako podłoża do czopków. Z uwagi na reaktywność w stosunku do protein plazmy ludzkiej, pluroniki F-68 i F-108, wykorzystywane są jako emulgatory perfluoropochodnych składników tlenonośnych syntetycznych zamienników krwi.
Pluroniki to wielkie wyzwanie i ogromne możliwości dla technologów wykorzystujących ten związek. Obecnie prowadzone są szerokie badania nad zastosowaniem pluroników w połączeniach z kwasami poliakrylowymi (PAA) i chitostanem (hydrolizowaną pochodną chityny – z krewetek i powłok krabów). Wczesne wyniki badań wykazały, że połączenie kopolimerowe pluronik-PAA nie tylko opóźniają tempo dyfuzji leków przeciwko zaćmie z macierzy polimeru lecz także spowalniają tempo rozpuszczania.

Hydrożel pluronik-chitostan wykorzystywano
w badaniach nad uwalnianiem protein przeciwzapalnych w podawaniu donosowym blokerów receptorów cytokin, interleukin-1 i TNF (tumor necrosos factor np. astma). Ponieważ receptory te to zwykle grupy anionowe, kationowy szkielet chitostanu łączył się z nim bardzo silnie, a proteina uwalniana była w postaci całkowicie aktywnej. Dotychczas proteiny były denaturowane
w czasie umieszczania w polimerze lub podczas uwalniania. [ 29. ]

Rokopole – (polskie odpowiedniki pluroników) stosuje się do otrzymywania lipożeli kontaktowych, a także endoemulsji umożliwiającej wiarygodną endoskopową diagnostykę górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Spany - stosowane są w postaciach leku do użytku zewnętrznego i wewnętrznego jako substancje zwilżające lub solubilizujące dla substancji leczniczych trudno lub nierozpuszczalnych w podłożach lipofilowych. Są stosowane jako emulgatory dla emulsji typu w/o i jako emulgatory pomocnicze w emulgatorach kompleksowych w połączeniu z emulgatorami hydrofilnymi (tweeny, myrje) dla emulsji typu o/w. Najlepsze właściwości emulgujące typu w/o posiadają estry z kwasem olejowym

Tweeny - stosowane są w doustnych i pozajelitowych postaciach leku oraz do preparatów użytku zewnętrznego. Tweeny działają jako substancje zwilżające w zawiesinach dla trudno rozpuszczalnych substancji leczniczych (głównie tween 80 ). Służą także, jako stabilizatory dla nierozpuszczalnych lub słabo rozpuszczalnych w wodzie substancji takich jak: olejki eteryczne, witaminy, sterydy, barbiturany w stężeniu 0,25-10%. Jako emulgatory typu o/w stosowane są doustnie dla zwiększenia resorpcji tłuszczu i rozpuszczalnych w tłuszczach witamin. Tween wykorzystuje się do produkcji witaminy A+D3, witaminy E i hormonów steroidowych. Niektóre z nich, jak tween: 20, 60, 80 stosowane są do produkcji tabletek jako substancje hydrofilizujące zwiększające w ten sposób skuteczność pęczniejących substancji rozsadzających. Tweeny wchodzące w skład podłoży do czopków, maści i kremów w połączeniu z odpowiednimi emulgatorami lipofilowymi działają jako kompleksowe emulgatory typu o/w, natomiast w preparatach na skórę wywierają działanie "poślizgowe" zwiększające działanie substancji leczniczej. [ 5. ]

Brije - niejonogenne substancje stosowane są do użytku zewnętrznego, jako emulgatory emulsji typu o/w i jako stabilizatory dla emulsji typu o/w i w/o. Dodane do maści znacznie polepszają jej rozsmarowywalność. Ponadto stosowane są jako pośredniki rozpuszczalności np. dla olejków eterycznych, oraz jako substancje wytwarzające żele.

Rokacety - produkty addycji tlenku etylenu do kwasów tłuszczowych. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują rokacety z szeregu R (R26, R40, R70) - oksyetylenowane trójglicerydy kwasu rycynolowego. Produkty te znalazły już zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, między innymi w: chemii gospodarczej, przemyśle włókienniczym i skórzanym. Charakteryzują się bardzo dobrą jakością i wysokim stopniem biorozkładalności.

Myrje - połączenia o niższej zawartości grup polioksyetylenowuch służą jako emulgatory typu O/W. Połączenia o wyższej zawartości grup polioksyetylenowych stosowane są częściej jako emulgatory kompleksowe w mieszaninie emulgatorami lipofilnymi (spany) do sporządzenia emulsji typu o/w w maściach, kremach, emulsjach płynnych do stosowania zewnętrznego. Ponadto połączenia te mają zastosowanie jako substancje zwilżające hydrofobowe substancje lecznicze w zawiesinach. Wykorzystywane są również jako pośredniki rozpuszczalności (solubilizatorów).[ 4,5. ]

Na pewno coś z tego wybierzesz nie jest tego dużo

[ifinoe]

[topcia]

nitka,
kurczę, Nitka, wzruszyłam się widząc Twoje zaangazowanie i chęć zaspokojenia mojej ciekawości. W ramach wdzięczności powiem tylko tyle-spisałaś się na medal. Otrzymujesz ode mnie punkcik.
Dziękuję Ci bardzo

[martka]

...a gdybyś miała problem z ogarnięciem ogromu informacji podanych przez nitkę to hxxp://ksiegarnia.pwn.pl/6482_pozycja.html]polecam - bardzo wiarygodne źródło, warto nabyć, na wypadek gdyby google się znowu zawiesiło

[topcia]